در بسیاری از کتاب‌های تاریخ و باستانشناسی، به شیوه های خاص استحمام بر می خوردیم. از جمله حمامهای فامیلی وجمعی که در بسیاری کشورها متداول بوده و هم اکنون نیز در پاره‌ای نقاط معمول است. برای مثال در ژاپن حمام فامیلی مرسوم است. به این معنی که همه افراد خانواده با هم حمام می‌کنند.
در گذشته، اشراف آشور با انواع گیاهان و روغن‌های گیاهی حمام می کرده‌اند. در این قوم، پاکیزگی نشانه تشخص و بزرگی بوده است و سران قوم بیش از دیگران حمام می‌کرده‌اند. اشراف آشور حمامهایشان را از مرمر می‌ساختند. حمام معروف «کاراکالا» که در زیبایی و شکوه مشهور است، به این زمان تعلق دارد و نمایشگر این واقعیت است که سران قوم آشور تا چه اندازه به پاکیزگی و حمام کردن توجه داشته اند.
رومی‌های باستان، به ویژه ثروتمندانشان نیز از گیاهان و روغن‌ها و املاح گوناگون در حمامهایشان بهره می گرفته اند. سرخ پوستان در بهره گیری از گیاهان بسیار پیشرفته بوده اند، تا آنجا که در بسیاری موارد می توان از تجربیاتشان استفاده کرد. اروپایی‌ها و آسیای‌ها، به ویژه مردم خاور دور نیز در موردگیاهان تجربیات گرانبهایی داشته اند.
زنان به نام تاریخ به ارزش گیاهان پی برده بودند و از آنها استفاده می کرده‌اند. برای مثال کاترین کبیر، ملکه روسیه، با چند نوع گیاه آرامبخش اعصاب و نرم کننده پوست، حمام می کرده است.
مادام دو پمپادور هم که از زنان معروف فرانسه بوده است هر روز با گیاهان خاصی حمام می‌کرده است. او برای جمع آوری گیاهان مورد نظر، گروهی را مامور کرده بود تا در سراسر فرانسه جستجو کنند و گیاهان دلخواهش را بیابند. در آن زمان، حمام روزانه مرسوم نبود و می گویند لوئی پانزدهم هم همیشه نگران بوده است که مبادا مادام پمپادور در اثر حمام روزانه زیبایش را از دست بدهد و از اینکه می دیده است این خانم زیباییش آب رفتنی نیست خیلی تعجب می کرده است!
تونیک حمام اگر در منطقه‌ای سردسیر زندگی می‌کنید و یا زمستان بسیار سردی را پشت سر گذاشته‌اید، برای بازیابی شادابی و سلامت پوست، از برگ‌های توت استفاده کنید. مقداری برگ توت را در آب جوشان بریزید، پس از مدتی برگ‌ها را از ظرف خارج کنید و آب آن را به آب وان بیفزایید. این حمام دوباره پوست را زنده و شاداب می‌کند و لطافت گذشته را به آن باز می‌گرداند. حمام با سرکه سیب یکی از حمامهای بسیار خوب و موثر، حمام با سرکه سیب است. با افزودن یک فنجان سرکه سیب به آب وان، می‌توانید اسید پوست را تامین کنید و لطافت بیشتری به پوست ببخشید. حمام رفع خستگی دوش سرد و گرم به تناوب، خستگی را از پوست می‌گیرد. این کار زمانی نتیجه بهتری خواهد داشت که زیر دوش آب گرم بایستید و با دوش دستی آب سرد به بدن بپاشید، به طوری که پوست دو درجه حرارت مختلف را یکجا دریافت و حس کند. برای رفع خستگی پاها، آنها را به مدت سه دقیقه در آب سرد قرار دهید. این کار افزون بر رفع خستگی پاها، سبب می‌شود که راحت‌تر و زودتر به خواب بروید. حمام کنید، اما ... هرگز در آب داغ به مدت طولانی حمام نکنید. اگر پوست حساسی دارید و یا مویرگ‌های پوستتان به چشم می خورد، هرگز با آب داغ حمام نکنید، حرارت آب باید کمی بیش از حرارت بدنتان باشد تا پوستتان لطمه نخورد. اگر می خواهید استراحت کنید و آرامش بیابید، به مدت 15 دقیقه در وان آب نیم‌گرم دراز بکشید، چشم‌هایتان را ببندید و دو حلقه خیار روی آنها بگذارید. اگر از گیاهان برای لطافت و پاکیزگی پوست استفاده می‌کنید، هرگز گیاه موردنظر را در وان نریزید، زیرا پس از حمام گرفتن، ناگزیر خواهید بود مدتی وقت صرف کنید تا مقدار گیاهی را که به بدنتان چسبیده است، جدا کنید و بشویید. برای استفاده از گیاهان بهتر است گیاه مورد نظر را در کیسه ای نخی بریزید و در آب وان قرار دهید. به جای خود گیاه می توانید از عصاره یا آب آن استفاده کنید. در این صورت عصاره گیاه یا آب آن را به آب وان بیفزایید. حمام گیاهی بسیاری از گیاهان می توانند برای پوست مفید باشند. می توانیم از این نوع گیاهان در حمام استفاده کنیم. بهترین گیاه از این دسته، گل بابونه است. می توانید گل بابونه را به صورت خشک یا تازه مورد استفاده قرار دهید. این گیاه پاک کننده پوست است و به آن لطافت می‌بخشد. برای اثربخشی بیشتر، می توانید نصف پیمانه گل بابونه را با کمی اکلیل کوهی مخلوط کنید و در آب وان بریزید. از گل بابونه برای رنگ کردن موها هم استفاده می‌شود. حمام باگیاهان خوشبو در هر دوره‌ای از تاریخ، نوعی حمام متداول بوده است. در قرن 17 حمام عطرآگین باب شد. در این نوع حمام، برای خوشبو کردن بدن، از گل‌ها وگیاهان معطر مانند گل سرخ، بهار نارنج، یاسمن، سنبل و نعنا استفاده می‌شد. اکنون هم برای خوشبو کردن بدن می‌توانید از این نوع حمام استفاده کنید و با بهره‌جویی ازگلها و گیاهان خوشبو، حمام بگیرید و به بدنتان عطر و بویی دلخواه بدهید. برای حمام گرفتن با گیاهان خوشبو، باید مقداری از اسانس گل مورد نظرتان را به آب وان بیفزایید و چند دقیقه در آن بمانید. گیاهان شفابخش بسیاری از گیاهان افزون بر خواص گفته شده، شفابخش نیز هستند و به عنوان درمان کننده هم می توان از آنان کمک گرفت، زیرا به مقدار فراوان ویتامین دارند و به همین دلیل از ارزش زیادی برخوردارند. از این نوع گیاهان می‌توان در حمام استفاده کرد و به کمک آنها مقداری ویتامین به پوست رساند. برگ‌های زیرفون و نعنا صحرایی از گیاهان مفیدی هستند که در سالم سازی پوست می‌توانند نقش موثری داشته باشند. روغن‌های گیاهی بسیاری از خانم‌ها برای تقویت پوست از کرم تقویت کننده استفاده می‌کنند و با خواص معجزه آسای مواد گیاهی آشنایی ندارند. در حالی که بعضی از روغن‌های گیاهی موثرترین و بهترین تقویت کننده‌های پوست هستند و سلامت و شادابی آن را صدچندان می‌کنند. روغن بادام، روغن آفتابگردان و روغن دانه کتان از دیگر روغن‌های گیاهی ارزش بیشتری دارند و می‌توانند مواد مورد نیاز پوست را در اختیارش بگذارند. برای بهره‌جویی از این روغن‌های گیاهی، مقدار کمی از هر یک از آنها را در آب بریزید و در آن حمام کنید. حمام شیر ژرژ ساند ژرژ ساند نویسنده معروف فرانسوی از زیبایی چشمگیری بهره نداشته اما پوستش بسیار لطیف و سالم بوده است. به اعتقاد خود او، نوع حمام و موادی که به کار می‌گرفته تنها عامل سلامت و شادابی و جوانی پوستش بوده است. شما هم اگر می‌خواهید پوست لطیف و سالمی داشته باشید، از ژرژ ساند پیروی کنید و با مواد انتخابی او به پوستتان شادابی و جوانی ببخشید. برای آماده کردن این حمام به مواد زیر نیاز دارید: 100 گرم بیکربنات سدیم، 225گرم نمک آشپزخانه، یک لیتر آب، 85 گرم عسل و سه لیتر شیر. ابتدا بیکربنات سدیم را با نمک آشپزخانه مخلوط کنید و در یک لیتر آب حل کنید، سپس عسل را در سه لیتر شیر بریزید و حل کنید. مواد به دست آمده را در وان بریزید و خوب هم بزنید. بعد به مدت 10 تا 15 دقیقه در وان استراحت کنید. حمام گرانبها بسیاری از خانم‌های زیبای تاریخ در آب توت‌فرنگی حمام می‌کرده‌اند و اعتقاد داشته‌اند که توت فرنگی در خنک کردن و پاک کردن پوست بسیار موثر است و می تواند مواد با ارزشی در اختیار پوست بگذارد. مادام تالین، یکی از زیبارویان تاریخی (!) با توت فرنگی و تمشک حمام می‌کرده است. او، پس از این استحمام، با شیر و اسانس گل آبکشی می‌کرده است تا پوستش خوشبو و لطیف شود. دریا را به خانه خود ببرید؟ سلول‌های پوست، پس از مدتی از بین می‌روند و جایشان را به سلول‌های تازه‌تری می‌دهند. در این تغییر و تحول، گردش خون نقش مهمی دارد و سرعت بخشیدن به آن سبب می‌شود که این کار – جابه‌جایی سلول‌ها- بهتر و سریع‌تر انجام گیرد. ورزش و بهره‌گیری از آب‌هایی که املاح مفیدی دارند، می‌تواند در افزایش سرعت گردش خون و منظم ساختن آن نقش باارزشی داشته باشد.آب دریا به دلیل داشتن املاح معدنی، بسیار مفید است؛ اما همیشه در دسترس نیست. پس بهترین راه این است که با افزودن املاح مفید ویژه دریا به آب وان، دریا را به خانه خود ببرید. برای این کار 225 گرم سولفات منیزیم و 500 گرم کلرید منیزیم را به آب وان بیفزایید. اگر می خواهید آب وان خوشبو شود، کمی اسانس نعنا یا اکالیپتوس به آن بیفزایید.
